39. Cantos de berce

     O repertorio do Coro Agarimos da Terra inclúe como número 39 o tema titulado Cantos de Berce, composta por 3 estrofas. As músicas de este tema aparecen nos manuscritos elaborados por Eduardo Martínez Torner e Jesús Bal y Gay, no verán do ano 1931 recompilados do Arquivo da Sociedad Artística del Tea de Mondariz (846, 847, 848). Correspóndense coas melodías 234, 232 e 227 do Cancionero Gallego, dos mesmos autores. Tamén aparecen recollidas no Cancionero Musical de Galicia, de Casto Sampedro y Folgar como de berce ou arrolo (66, 68, e 77).

Cantos De Berce

1

O miniño está no berce.

¿Quén che vai dar as papas

si túa nai vaiche na vila

y-o teu pai foise co-as vacas?

2

O miniño chora moito

¿quén o ha d' ir aquentare?

Seu pai non está na casa

e súa nai foise lavare.

3

Durme ben, durme, meu rolo,

que n' hay berce com' o colo.

04. ¡Gróri'a Peinador!

     Tal e como deixamos escrito no noso libro A música e Mondariz, un dos primeiros directores da Banda de música “Chan de Gándara” ou Banda de Peinador foi Juan González Paramos (Juan de Tui). 

    No ano 1919 celebrouse un acto solemne con motivo do descubrimento da estatua dedicada a D. Enrique Peinador Vela na que os coros Agarimos da Terra, de Ruada de Ourense, La Artística de Vigo e Foliadas e Cantigas de Pontevedra, interpretaron o himno escrito por este director que leva por título ¡Gróri’a Peinador!. Esta obra formaba parte do repertorio do coro Agarimos da Terra.

    A partitura é da versión para canto e piano que lle entregou Manuel Pérez Cerqueira, que rexentaba o bar La Baranda nos anos oitenta, a Chiqui. La Baranda era antigamente o cine teatro e actualmente o edificio principal do Hotel Balneario.

    

¡Gróri'á Peinador!

I

En alto, a frente erguida,

mirando pr'oucidente,

cal Sol esprendicente

o bo patricio está;

mostrando a súa imáxen

nos ollos alegría,

surrisa nos seus beizos,

no rostro maxestá.

¡Grori' á ti, gran patricio,

de cidadáns modelo,

qu' ô nobre chan galego

sempre soupeche honrar!

O pobo agradecido

que por ti foi fundado,

da túa y-alma prendado

vent' hoxe a saudar.

II

Aló, no alto Céo

onde c' os anxes mora,

ô pobo qu'o adora

mirando fixo está;

e, óisell' entre dentes

dicir moi paseniño:

¡Si poidera un pouquiño

tan siquera ir pr'alá!

¡Grori' á ti, gran patricio

orgulo d' os galegos,

que baixo os nosos céos

de cote vas estar!

O pobo agradecido

que por ti foi fundado,

da túa y-alma prendado

sempre t' ha de chorar.

17. Rapaciñas

    No repertorio do coro Agarimos da Terra hai lugar para composicións da época de músicos destacados. Este é o caso de Rapaciñas (Muiñeira a catro voces), realizada por Pascual Veiga, con letra de C. Fernández. Non temos acceso á composición a catro voces que usaba o coro (en xeral, para ningún dos temas do repertorio), polo que imos na procura da melodía ou composición na que estea baseado cada tema. Neste caso, trátase de “La Escala”, muiñeira para orfeón editada alá polo 1895, con letra do poeta Constantino Fernández, atopada na Biblioteca Nacional de Madrid. 

Rapaciñas (La Escala)

Rapaciñas,

 garridiñas,

que d'amores

salayades,

aquí tedes

si queredes,

o que tanto

deseades.

Acudide,

vide, vide,

feiticeiras,

sin tardar,

que o gaiteiro,

pr'o rueiro,

vay cos mozos

d'o lugar.

¡Ala! nenas,

fora penas,

vide todas

d'arredor;

cantaremos,

beillaremos

a muiñeira

qu'é o millor.

Xa se sinte na foliada

da gaitiña o dóce son,

c'o que a y-alma namorada

cura o enfermo corazón.

Xa aturuxan os mociños

reloucando de pracer.

Se buscades maridiño

non hay tempo que perder.

As rapazas,

pol-as trazas,

o que queren

xa se vé,

moitos mimos

e agarimos,

alcontrando

 quen llos dé.

Que lles falen

do casoiro,

que lles canten

o alalá;

e se atopan

brincadoiro...

taina-nina,

taina-ná.

36. Cantos de arrieiro

    O repertorio do Coro Agarimos da Terra, inclúe como número 36 o tema que leva por título Cantos de arrieiro. Está composta por cinco estrofas dobres e unha sexta estrofa tripla. As músicas da primeira, segunda, cuarta, quinta e sexta estrofa recollémolas no manuscrito elaborado por Eduardo Martínez Torner e por Jesús Bal y Gay, recompilado do propio arquivo do coro da Sociedad Artística del Tea de Mondariz, que están identificados cos números 853, 854, 855, 857 e 858. A música da terceira estrofa recollémola do Arquivo do coro Frores e Silveiras identificado co número 168. No Cancionero Gallego, dos mesmos autores, aparecen estas mesmas melodías (556, 554, 552, 555, 541/336, 78/81). Tamén aparecen recollidas no Cancioneiro Musical de Galicia, de Casto Sampedro y Folgar coa seguinte numeración (100, 101, 102, 106, 113 e 116).

36. Cantos De Arrieiro

1

Canta rula, canta rula,

canta rula n'aquel souto;

ben che po'un esperare

polo qu'está na man d'outro.

Ollos negros son celosos,

azules son lisonxeiros,

os castaños m'agarimo

que son os mais verdadeiros.

2

Eu che contarei, María,

a vida do arrieiro:

come com'un cabaleiro,

durme nunha estrebería.

Si chove deixa chover,

si orballa deixa orballar

qu'eu ben sei d'un abriguiño

onde m'hei d'ir abrigar.

3

A vida dos arrieiros

eche unha vida penada:

de día non oyen misa,

de noite non dormen nada.

So ben querer se pagase

moito m'estabas debendo,

na túa vida me pagas

o ben que te estou querendo.

4

¿Arrieiros non son homes?...

¡Arrieiros homes son!

e teño un amor arrieiro

crabado no corazón.

O mal d'amores ten cura

o mal d'amores cura ten;

qu'eu xa tiven mal d'amores

e... non m'o curou ninguén.

5

Anque vou a Pontevedra

non vou por ver os soldados,

vou por ver a Pelegrina,

a dos pendentes dourados.

Antes que á falar te poñas

pensa no qu'has de dicir,

que moitos, de non pensalo,

chegaron á s'arrepentir.

6

Non che quero ir o moiño

nin entrar no tramiñado,

porque alá no outro mundo

piden conta do roubado.

O moiño de teu pai

eu ben lle sei o tempero:

cando está alto baixalo,

cando está baixo erguelo.

Miña terra, miña terra;

miña terra ¡eu aquí!

amor do ceo lévame

á terra dond'eu nacín.