Litiña

Xa estamos de volta. Durante todo este tempo sen publicar nada, aconteceron dúas cousas que nos encheron de ledicia. A primeira, contactar personalmente con Maria José, a neta de Benjamín, e recompilar mais información acerca do noso veciño. A segunda, comprobar que gracias ao noso traballo, o renovado coro "Agarimos da Terra" incorporou ao seu repertorio unha peza do noso apreciado Benjamin.

A continuación presentamos o pasodobre "Litiña" que, como ben se pode ler na partitura manuscrita, foi composto para participar nun concurso de gaitas nas festas do San Froilán de Lugo no ano 1957. 

Golpe de Mondariz

Na procura de músicas relacionadas con Mondariz tamén se consultaron os libros e cancioneiros publicados.

Case todos os temas publicados nas distintas edicións do libro Os segredos da gaita, son pezas de Benjamín Fernández Pazos. Tan só habería que engadir un tema para completar todas musicas de Mondariz publicados no libro.

Trátase do Golpe de Mondariz. Este mesmo tema aparece no Cancionero Musical de Galicia, de Casto Sampedro y Folgar, coa denominación de Carballiño.




Golpe de Mondariz

PDF

Xacobiño

Gallaecia Real Banda de Gaitas da Deputación de Ourense ano 1994.




Xacobiño

PDF

Pinceladas de Galicia

Froito novo homaxe aos gaiteiros ano 1977 e Real Coro Toxos e Frores 85 aniversario 1915-2000.




Pinceladas de Galicia

PDF

Pico

Os montes de Lugo. Ensaios e concursos (Ouvirmos 2006), gravada nos anos 70.




Pico

PDF

Os Amigos

Gravada por OS AMIGOS DE LUGO no ano 1968 e polo grupo TREIXADURA "Unha noite non é nada" no ano 2003.




Os Amigos

PDF

Muiñeira para a Escola Toxos e Xestas

Recollida no libro OS SEGREDOS DA GAITA 1ª edición (Ano 1982).



Muiñeira para a Escola Toxos e Xestas de Barcelona

PDF

Jota de Rugueira

Composición recollida na Antoloxía da Gaita II, Troula dos gaiteiros do grupo Toxos e Xestas do ano 1985.



Jota de Rugueira

PDF

Danzarica

Tema recollido no disco HERMANOS GARCEIRAS do ano 1976



Danzarica

PDF

A Romaría

A Romaría (Estampa popular) aparece no disco Os Amigos de Lugo, do ano 1968.


A Romaría (estampa popular)

PDF

Troula pra catro gaiteiros

Outro tema que gañou o 1º premio no Certame Toxos e Xestas foi "Troula pra catro gaiteiros", no ano 1983.



Troula pra catro gaiteiros

PDF

Unha alboradiña

Unha máis das facetas de Benjamín era a de compositor para concursos de gaita, en concreto para o Certame "Toxos e Xestas".

"Unha Alboradiña" foi a primeira peza coa que gañou o 1º Concurso de Toxos e Xestas no 1982 e coa que o grupo de gaiteiros "Os Amigos" gañaría o primeiro premio no VIII concurso rexional de Gaitas, celebrado en Vigo.



Unha alboradiña

PDF

Por nosa terra

No ano 1985 Benjamín compuxo este himno “dedicado ao pobo de Mondariz”. A pé da partitura podemos ler unha nota:

“Para componer esta cantiga

Hemos usado noso galego

que se habla por todas estas tierras, 

muy académico no será,
pero, en agarimo lo tiene todo”

Xa se facía mención a esta composición na revista Cesteiro no seu número cero, no mes de xullo de 1987, revista que editou a Asociación Xuvenil Estántiga de Mondariz, o igual que no libro de José Guisado Nogueira, Mondariz Historia, guía y hechos pasados, no que podemos ler integramente a letra deste himno, que di así:

Amor sempre para nosa terra.

Mondariz eres fermoso,

teu paisaxe non hai igual

adornados sempre de flores,

teus montes e vales están.

O susurro de teus ríos

e alivio de dolor,

dá consolo aflixido

e descanso o trobador.

Mulleres agarimosas, 

de mais feitizo non hai

traballan, cantan e troulan,

e tamén saben rezar.

Homes fortes e valentes

amantes do seu fogar,

amigos dos seus amigos

con enteira lealtá.

Forasteiro que aquí chegues,

de Mondariz non marcharás,

preso da súa beleza

e agarimo quedarás.

Por nosa bendita terra

unidos debemos estar,

alonxando toda cadea

que enliorte nosa amistá.

Mondariz, fermosa terra

con amor loitemos por ela. 

Gonixul

Este tema, a tempo de marcha, foi composto polo sr. Benjamín, no mes de marzo do ano 1983, pensando nun neto do seu irmán Alfonso, Xulio, cando xunto con outro socio, abriron unha cafetería en Mondariz, que leva este nome, Gonixul (abreviatura de González e Xulio). Por aquelar datas o sr. Benjamín envioulle unha carta a Xulio:

“Teño de pedir consentimento a ti i o teu compañeiro no negocio Gonixul; pois metéuseme na miña cachola, a idea de adicar unha berbas a ese voso negocio, como xa te maxinaras, as berbas son propagandistas”. 

Na actualidade nada mais entrar nesta cafetería, que continua rexentando Xulio, músico e membro da banda de música de Mondariz, podemos ver expostas tanto a carta como as partituras manuscritas do sr. Benjamín.

Na Franqueira

A Romaría por excelencia de Mondariz é a da Franqueira e o sr. Benjamín foi un verdadeiro devoto, xa que varias das súas composicións foron dedicadas a esta romaría. Benjamín deixou escritos a maiores do guión, as partituras de mozas e mozos, primeiras e segundas. Nestes apuntes para a festa márase claramente a outra cara das romarías, a do punto de vista lúdico, de troula, e para iso compuxo en forma de xota esta peza onde nos lembra na súa letra:

 “Maruxiña vamos a Franqueira 

a facer o nudo na xesteira 

a facer o nudo moi xuntiños 

e pro ano vimos casadiños”

Unha vella farrandeira - Tía Pepa

O sr. Benjamín compuxo esta canción humorística cando vivía en Santiago. Nun principio titulouna “Unha vella farrandeira”, na que nos fala dunha señora de nome “Teolinda”, e posteriormente cambiouno polo de “Tía Pepa” tal e como podemos ver na letra e nas partituras manuscritas. Cóntanos con ironía detalles deesta muller tiñosa que non gastaba “un patacón”. Outra das curiosidades desta peza do sr. Benxamín é que podemos ver outra das diferentes formas de asinar as súas composicións, esta vez como Benoni.

Os feitizos da terriña

O sr. Benjamín compuxo esta cantiga sentimental entre os anos 1978 e 1979 cando aínda vivía en Lugo. Dedicoulla á súa sobriña Raquel, “que ten moito xeito pra cantar”. Na portada aparece como “canción para tiple o tenor”. É unha canción para “pequeña orquestina”, para a que escribiu as partituras para saxos, trompetas, trombóns e clarinete baixo. A letra di:

 “Os feitizos da terriña non se poden esquencer 

sorte ten aquel que pode, na súa terra morrer 

donde estades paxariños co voso doce cantar 

alegrando meus amores cando iba namorar 

que meigallo tedes vos, encantos da miña terra 

o pensar que non vos vexo, miña alma morre de pena”

Nosa nai

Estamos ante unha cantiga a dúas voces pensada para un coro pequeno e que data do ano 1981. O sr. Benxamín dicía nunha carta enviada ao seu irmán Alfonso: “xa te daras conta, que esa que tes ahí, “a nosa nai,” é filla desta (Os feitizos da terriña)”.

Pobre Rosiña

Os cantares de cego forman parte da nosa ampla riqueza musical. Fixéronse populares en festas, feiras e romarías, xa que traían novas e transmitían historias ou sucesos de todo tipo. Noutrora non existían os medios de comunicación de masas, polo que os cantares de cego facían de verdadeiros cronistas. O sr. Benjamín, ben coñecedor da nosa música tradicional, non quixo pasar por alto esta forma de expresión e compuxo, en Abril de 1980, este pequeno romance que conta os enganos sufridos por Rosiña da man do “gran Señorito”.

Na fonte do Souto

O sr. Benjamín compuxo este tema con ritmo de muiñeira que leva por título “Na fonte do Souto”, fonte que aínda existe e que está no barrio do Souto na parroquia de Mondariz. Que foi o que alí aconteceu? O que fose, provocou moita alegría no autor, sentimento que transmite cada vez que escoitamos esta peza. Benjamín tamén deixou escritas partituras para acordeón e saxo alto en mi bemol.