luns, 9 de xaneiro de 2023

17. Rapaciñas

    No repertorio do coro Agarimos da Terra hai lugar para composicións da época de músicos destacados. Este é o caso de Rapaciñas (Muiñeira a catro voces), realizada por Pascual Veiga, con letra de C. Fernández. Non temos acceso á composición a catro voces que usaba o coro (en xeral, para ningún dos temas do repertorio), polo que imos na procura da melodía ou composición na que estea baseado cada tema. Neste caso, trátase de “La Escala”, muiñeira para orfeón editada alá polo 1895, con letra do poeta Constantino Fernández, atopada na Biblioteca Nacional de Madrid. 

Rapaciñas (La Escala)

Rapaciñas,
 garridiñas,
que d'amores
salayades,
aquí tedes
si queredes,
o que tanto
deseades.

Acudide,
vide, vide,
feiticeiras,
sin tardar,
que o gaiteiro,
pr'o rueiro,
vay cos mozos
d'o lugar.

¡Ala! nenas,
fora penas,
vide todas
d'arredor;
cantaremos,
beillaremos
a muiñeira
qu'é o millor.

Xa se sinte na foliada
da gaitiña o dóce son,
c'o que a y-alma namorada
cura o enfermo corazón.

Xa aturuxan os mociños
reloucando de pracer.
Se buscades maridiño
non hay tempo que perder.

As rapazas,
pol-as trazas,
o que queren
xa se vé,
moitos mimos
e agarimos,
alcontrando
 quen llos dé.

Que lles falen
do casoiro,
que lles canten
o alalá;
e se atopan
brincadoiro...
taina-nina,
taina-ná.

mércores, 4 de xaneiro de 2023

36. Cantos de arrieiro

    O repertorio do Coro Agarimos da Terra, inclúe como número 36 o tema que leva por título Cantos de arrieiro. Está composta por cinco estrofas dobres e unha sexta estrofa tripla. As músicas da primeira, segunda, cuarta, quinta e sexta estrofa recollémolas no manuscrito elaborado por Eduardo Martínez Torner e por Jesús Bal y Gay, recompilado do propio arquivo do coro da Sociedad Artística del Tea de Mondariz, que están identificados cos números 853, 854, 855, 857 e 858. A música da terceira estrofa recollémola do Arquivo do coro Frores e Silveiras identificado co número 168. No Cancionero Gallego, dos mesmos autores, aparecen estas mesmas melodías (556, 554, 552, 555, 541/336, 78/81). Tamén aparecen recollidas no Cancioneiro Musical de Galicia, de Casto Sampedro y Folgar coa seguinte numeración (100, 101, 102, 106, 113 e 116).

36. Cantos De Arrieiro

1

Canta rula, canta rula,
canta rula n'aquel souto;
ben che po'un esperare
polo qu'está na man d'outro.

Ollos negros son celosos,
azules son lisonxeiros,
os castaños m'agarimo
que son os mais verdadeiros.

2

Eu che contarei, María,
a vida do arrieiro:
come com'un cabaleiro,
durme nunha estrebería.

Si chove deixa chover,
si orballa deixa orballar
qu'eu ben sei d'un abriguiño
onde m'hei d'ir abrigar.

3

A vida dos arrieiros
eche unha vida penada:
de día non oyen misa,
de noite non dormen nada.

So ben querer se pagase
moito m'estabas debendo,
na túa vida me pagas
o ben que te estou querendo.

4

¿Arrieiros non son homes?...
¡Arrieiros homes son!
e teño un amor arrieiro
crabado no corazón.

O mal d'amores ten cura
o mal d'amores cura ten;
qu'eu xa tiven mal d'amores
e... non m'o curou ninguén.

5

Anque vou a Pontevedra
non vou por ver os soldados,
vou por ver a Pelegrina,
a dos pendentes dourados.

Antes que á falar te poñas
pensa no qu'has de dicir,
que moitos, de non pensalo,
chegaron á s'arrepentir.

6

Non che quero ir o moiño
nin entrar no tramiñado,
porque alá no outro mundo
piden conta do roubado.

O moiño de teu pai
eu ben lle sei o tempero:
cando está alto baixalo,
cando está baixo erguelo.

Miña terra, miña terra;
miña terra ¡eu aquí!
amor do ceo lévame
á terra dond'eu nacín.

venres, 30 de decembro de 2022

44. Romances Populares

    O repertorio do Coro Agarimos da Terra, inclúe como derradeiro tema a obra titulada Romances Populares. Das catro estrofas que forman este tema, rescatamos as músicas da primeira, segunda e cuarta estrofa dos manuscritos do Arquivo da Sociedad Artística del Tea de Mondariz elaborados por  Eduardo Martínez Torner y por Jesús Bal y Gay, no verán do ano 1931. Estos manuscritos atópanse nos arquivos do CSIC (Consejo Superior de Investigacións Científicas). A música da terceira estrofa tamén foi sacada do mesmo lugar, pero neste caso do manuscrito do Arquivo do coro Frores e Silveiras de Lugo. Os autores do coñecido Cancionero Gallego colexido entre 1928 e 1936 deixaron unha pequena reseña indicando que o Arquivo da Sociedad Artística del Tea de Mondariz copia dos arquivos de Frores e Silveira de Lugo e da Artística de Vigo, polo que entendemos que a música desta terceira estrofa é a correcta xa que é a que coincide a letra coa do noso coro. Tamén debemos mencionar que a primeira das estrofas aparece recollida no Cancioneiro Musical de Galicia, de Casto Sampedro y Folgar (171. Don Martiños, A Coruña), e forma parte dun romance coa letra completa.

Romances Populares

1

Pregonadas son as guerras
de Francia con Aragón.
Probe de min que son vello,
guerras pra min non son.

2

A cazar saiu D. Pedro,
a cazar como solía;
os perros levaba cansos,
Don Pedro ¡mais cómo ía!

3

Estando na miña porta
a la rayada do sol,
vira vir un cabaleiro
¡ay, meu amor!
un cabaleiro andador.

4

 Miña nai mándame á fonte,
á fonte do salgueiriño;
mándame lavarme hoxe
con fror de romeu frorido.